تیونر چیست و چه کاربردی دارد؟
هر سازی برای آنکه صدای زیبایی تولید کند باید کوک باشد. معمولا افرادی که تازه یادگیری ساز را شروع کرده‌اند، نمی‌توانند آن را کوک کنند و باید از استاد یا شخصی که این کار را بلد است کمک بگیرند. البته آنها می‌توانند در ابتدا از تیونر استفاده کنند. تیونر دستگاه کوچکی است که معمولا هنرجویان مبتدی برای کوک کردن ساز از آن بهره می‌برند.
در واقع یکی از چالش‌هایی که هنرجویان در ابتدای راه موسیقی با آن روبه‌رو هستند کوک کردن سازشان می‌باشد. چرا که هنوز گوش آنها نمی‌تواند صدای نت‌ها صحیح را از نت‌های ناکوک تشخیص دهد. بنابراین بهترین راه برای بیرون آمدن از سردرگمی استفاده از تیونر است. البته این روزها می‌توان با نصب اپلیکیشن تیونر بر روی گوشی خود همیشه و همه‌جا آن را داشته باشید. در این مقاله می‌خواهیم بگوییم که تیونر چیست و چه کاربردی دارد.
تیونر چیست؟
همانطور که ذکر کردیم از قدیم یکی از بزرگترین دغدغه‌های نوازندگان کوک کردن ساز طبق استاندارد می‌باشد. زیرا گاهی به خاطر عوامل مختلف کوک ساز بهم می‌ریزد و هنرجویان مبتدی نمیدانند که چطور ساز خود را مجدد کوک نمایند. قبلا از دستگاه دیاپازون برای کوک کردن نت‌های ساز استفاده می‌شد اما امروزه دستگاه کوچکی به نام تیونر کاربرد بیشتری دارد.
در جواب به اینکه tuner چیست باید بگوییم که تیونر موسیقی، دستگاه یا نرم‌افزاری است که کار آن تنظیم دقیق فرکانس نت‌های سازهای مختلف است. این ابزار با دریافت صدا از طریق میکروفن، یعنی همان ارتعاشات ساز، فرکانس نت نواخته شده را تشخیص می‌دهد و میزان انحراف آن را از فرکانس استاندارد نمایش می‌دهد. این روزها می‌توان با نصب اپلیکیشن تیونر بر روی گوشی خود همیشه و همه‌جا آن را داشته باشید. این ابزار الکتریکی کوچک در انواع مدل‌های مختلف تولید می‌شود و دارای یک میکروفن، مانیتور و چند لامپ کوچک است.
نحوه استفاده از تیونر
حال که دانستید تیونر چیست می‌توانید با نحوه عملکرد آن آشنا شوید. کار کردن با تیونر بسیار آسان می‌باشد و با کمی تمرین می‌توانید سریع سازتان را کوک کنید و با خیالی راحت تمرین نمایید. نحوه کار تیونر بدین صورت است که فرکانس نت نواخته شده توسط میکروفن آن دریافت می‌شود و سپس بر اساس آن، نام انگلیسی نت روی نمایشگر نشان داده می‌شود. مثلا اگر نت می را در ساز خود به صدا درآورید نام انگلیسی آن یعنی “E” را بر روی مانیتور تیونر خواهید دید.
اگر کوک ساز، صحیح باشد چراغ تیونر سبز رنگ می‌شود و اگر فرکانس نت کمتر یا بیشتر از نت استاندارد باشد چراغ دستگاه قرمز می‌شود. برای اینکه بدانید تیونر یعنی چه و با روش کار کردن با آن بیشتر آشنا شوید باید تمرین کنید و می‌بایست نام نت هر سیم و همچنین نام انگلیسی آن را یاد بگیرید. هفت نت موسیقی به ترتیب «دو ، ر ، می ، فا ، سل ، لا ، سی» در تیونر از راست به چپ به صورت B – A- G -F – E – D – C نشان داده می‌شوند.
نکات مهم در هنگام کوک کردن ساز با تیونر
در بخش تیونر چیست ذکر کردیم که این دستگاه با شنیدن فرکانس نت نواخته شده کار می‌کند، بنابراین باید نکاتی را در هنگام کار با تیونر رعایت کنید تا سازتان به طور صحیح کوک شود.
- دستگاه تیونر و یا اپلیکیشن تیونر را نزدیک ساز قرار دهید.
- کوک کردن ساز در محیط آرام باید انجام شود و نباید صدای اطراف زیاد باشد. زیرا تیونر صدای نت را به درستی تشخیص نمی‌دهد.
- حتما دقت کنید که دستگاه تیونر باید به صورت پیش فرض فرکانس 440A هرتز را نشان دهد. در غیر این صورت فرکانس نمایش داده شده روی دستگاه یا اپلیکیشن را در تنظیمات روی 440A هرتز قرار دهید.
- بعد از کوک کردن تمامی نت‌ها، یکبار دیگر آنها را بررسی کنید تا از صحیح بودن فرکانس آنها مطمئن شوید.
انواع تیونر چیست و چطور عمل می‌کنند
تیونر الکترونیکی، دستگاهی است که دقت نت‌های موسیقی نواخته شده بر روی یک ساز را شناسایی و نمایش می‌دهد. در واقع با اندازه موج صدای نواخته شده، نت آن را تشخیص می‌دهد.
تیونرهای ساده معمولاً با یک سوزن یا صفحه آنالوگ،LED یا صفحه نمایش LCD نشان می‌دهند که آیا نت کمتر(بمل)، بالاتر(دیز) و یا برابر با نت مورد نظر است.
از اوایل دهه 2010، برنامههای نرم افزاری تیونر نیز برای تلفن‌های هوشمند ساخته شدند. تیونرهای پیچیدهتر، نت را با دقت بیشتری نشان می‌دهند. تکنسین‌های ساز برای کوک کردن سازهایی مانند پیانو معمولاً از تیونرهای دقیق‌تری استفاده می‌کنند.
تیونر گیره‌ای
تیونر گیره‌ای یک نوع تیونر دیجیتالی کوچک است که با استفاده از یک گیره به دسته یا سر سازهای مختلف متصل می‌شود. این تیونر ارتعاشات ساز را از طریق تماس مستقیم با آن دریافت کرده و فرکانس نت نواخته شده را تشخیص می‌دهد، بدون اینکه به صدای محیط حساس باشد. بنابراین تیونر گیره‌ای در مکان‌های شلوغ و پر سر و صدا می‌تواند عملکرد دقیقی داشته باشد. صفحه نمایش دیجیتال آن معمولاً با تغییر رنگ یا حرکت یک عقربه، وضعیت کوک را نشان می‌دهد. این نوع تیونرها به دلیل سبکی، دقت بالا، استفاده راحت و قیمت مناسب، یکی از محبوب‌ترین تیونرها برای نوازندگان، به‌ویژه گیتاریست‌ها و ویولونیست‌ها می‌باشند.
تیونر پدالی
تیونر پدالی یک نوع تیونر حرفه‌ای است که مخصوص گیتار الکتریک و بیس می‌باشد و به عنوان یکی از افکت‌های پدالی در مدار صوتی نوازندگان قرار می‌گیرد. این تیونر از طریق کابل به ساز وصل می‌شود و با قطع سیگنال خروجی هنگام کوک، به نوازندگان امکان می‌دهد بدون تداخل صداهای اضافی، نت‌های خود را دقیق تنظیم کنند. صفحه‌نمایش LED یا LCD آن معمولاً بزرگ و خوانا بوده و حتی در محیط‌های تاریک یا نور زیاد نیز به‌راحتی علائم آن قابل مشاهده می‌باشد.
تیونر دستی
تیونر دستی مانند تیونر گیره‌ای یک دستگاه کوچک و قابل‌حمل است که برای کوک کردن انواع سازها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع تیونر معمولاً دارای میکروفون داخلی برای تشخیص فرکانس نت‌ها و در بعضی مدل‌ها، ورودی کابل برای اتصال مستقیم به سازهای الکتریکی است. مانیتور دیجیتال آن فرکانس نت نواخته شده را نشان داده و میزان انحراف آن را از نت استاندارد مشخص می‌کند. برخی از مدل‌های پیشرفته‌تر دارای مد کروماتیک هستند که امکان کوک کردن ساز در انواع تنظیمات را فراهم می‌کند.
اپلیکیشن تیونر
اپلیکیشن تیونر چیست؟ این نوع تیونر به صورت نرم‌افزار روی گوشی‌های هوشمند، تبلت یا کامپیوتر نصب شده و از میکروفون دستگاه برای دریافت صدای ساز و تشخیص فرکانس نت استفاده می‌کند. این تیونرها معمولاً دارای نمایشگر دقیق، حالت‌های مختلف کوک، پشتیبانی از سازهای گوناگون و امکان تنظیم فرکانس مرجع یعنی همان A440 هرتز هستند. برخی از اپلیکیشن‌های پیشرفته‌تر حتی قابلیت تشخیص سر و صدای محیط و تنظیم حساسیت را نیز دارند. تیونرهای اپلیکیشنی به دلیل دسترسی آسان، رایگان یا کم هزینه بودن و امکانات متنوع، انتخابی محبوب برای نوازندگان مبتدی و حرفه‌ای محسوب می‌شوند. البته باید این نکته را در نظر بگیرید که دقت آنها ممکن است در محیط‌های شلوغ کاهش یابد.
کاربرد تیونر در سازهای مختلف و ارکسترها
در موسیقی کلاسیک، سنت دیرینه‌ای برای کوک کردن ساز “از طریق گوش” وجود دارد.
برای مثال در یک ارکستر، نوازنده ابوا یک “A” با فرکانس 440 هرتز می‌نوازد و سازهای دیگر با این نت کوک هماهنگ می‌شوند.
در موسیقی مجلسی یکی از نوازندگان زهی که معمولاً اولین نوازنده ویولن است، سیم آزاد «A» خود را می‌نوازد. اگر یک ارکستر کنسرتو پیانو را همراهی کند، اولین نوازنده ابوا “A” را از پیانو می‌شنود و سپس این نت را برای بقیه ارکستر می‌نوازد.
علی‌رغم سنت کوک کردن ساز با گوش، تیونرهای الکترونیکی هنوز به طور گسترده‌ای در موسیقی کلاسیک استفاده می‌شوند.
در ارکسترها، نوازنده ابوا اغلب از یک تیونر الکترونیکی پیشرفته استفاده می‌کند تا از درستی نت “A” مطمئن شود.
همچنین سایر نوازندگان بادی برنجی (ترومپت، کورنت و…) یا بادی چوبی (فلوت و…) ممکن است از تیونرهای الکترونیکی استفاده کنند تا مطمئن شوند که سازشان به درستی کوک شده است. همچنین از تیونرهای الکترونیکی در ارکسترهای اپرا برای ترومپت خارج از صحنه استفاده می‌شود.
در نتیجه، به دلیل اینکه نوازندگان ترومپت نمی‌توانند ارکستر را بشنوند، نمیدانند که آیا نت‌های آنها با بقیه گروه هماهنگ است یا خیر. برای حل این مشکل، برخی از نوازندگان ترومپت از یک تیونر با کیفیت بالا و حساس استفاده می‌کنند تا بتوانند بر صدای نت‌های خود نظارت کنند.
برای کوک کردن پیانو و چنگ، سازندگان و مرمت سازان سازهای اولیه، به عنوان مثال، هارپسیکوردها، از تیونرهای پیشرفته برای کمک به کوک و ساخت ساز استفاده می‌کنند. حتی نوازندگان پیانو که بیشتر با گوش کار می‌کنند، ممکن است از یک تیونر الکترونیکی برای کوک کردن اولین کلید پیانو استفاده کنند. دستگاه‌های تنظیم الکترونیکی برای سازهای کیبورد به دلایل مختلف معمولاً بسیار پیچیدهتر از سایر سازهای پرکاربرد هستند.
نکات مهم در هنگام خرید تیونر
امروزه با وجود اپلیکیشن‌ها و برنامههای آنلاین تیونر، معمولا تعداد کمی از افراد اقدام به خرید این دستگاه می‌کنند. اما اگر به هر دلیل می‌خواهید یک تیونر داشته باشید، باید قبل از خرید به موارد زیر توجه کنید.
یک تیونر خوب دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد.
- دقت کنید که تیونری که انتخاب کرده‌اید در تشخیص فرکانس نت‌ها دارای دقت بالایی باشد.
- مطمئن شوید که تیونر انتخابی مناسب ساز شما می‌باشد. چرا که برخی از این دستگاه‌ها فقط مختص سازهای خاصی هستند.
- سعی کنید تیونری را بخرید که دارای قابلیت‌های دیگری مانند مترونوم و نمایشگر رنگی نیز باشد.
کلام آخر
در این مقاله توضیح دادیم که تیونر چیست و چه کاربردی دارد. اگر شما نیز یک هنرجوی مبتدی هستید حال می‌توانید با استفاده از تیوتر موسیقی ساز خود را کوک نمایید. همچنین اگر از علاقه‌مندان به موسیقی هستید و به دنبال اساتید حرفه‌ای و مجرب می‌باشید کافی است در وبسایت سه لا چنگ ثبت‌نام کنید و به جمع هنرجویان کلاس های آنلاین موسیقی بپیوندید.
در مجموعه ما مدرسین انواع سازها از سراسر کشور با سابقه‌ای درخشان در زمینه آموزش آنلاین سال‌ها است که در حال فعالیت می‌باشند. تیم ما فرصتی را برای همه علاقه‌مندان به موسیقی در داخل و خارج از کشور فراهم کرده تا بتوانند از طریق آموزش آنلاین با مدرسین ما در ارتباط باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام در کلاس‌ها می‌توانید با شماره 91098925-021 تماس حاصل نمایید و یا فرم مشاوره رایگان زیر را پر کنید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس بگیریم.
جهت مشاوره رایگان و ثبت‌نام در کلاس‌ها فرم زیر 👇 را پر کنید.