مشخصات یک تار خوب چیست؟
در اکثر مواقع، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های هنرجویان ساز تار این است که یک تار خوب چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد. چرا که کیفیت ساخت و صدادهی مطلوب از جمله عواملی هستند که در پیشرفت و سرعت یادگیری هنرجو بسیار مهم می‌باشند. خرید ساز مناسب از اولین و حساس‌ترین مراحل شروع یادگیری تار است. بنابراین ما در این مقاله قصد داریم مشخصات یک تار خوب را بررسی کنیم تا شما را در انتخاب سازی مناسب یاری دهیم.
انتخاب یک تار خوب نیاز به داشتن تجربه بالایی در زمینه شناخت کیفیت ساخت و متریال به کار رفته در آن دارد. شما نمی‌توانید بدون هیچ زمینه قبلی به مغازه ساز فروشی بروید و هر سازی را که از نظر ظاهری زیباتر بود بخرید. باید حتما اجزای تار را به خوبی بشناسید و یک به یک آنها را بررسی کنید. همچنین باید بتوانید صدادهی مطلوب را تشخیص دهید. ما در ادامه توضیح خواهیم داد که ویژگی های یک تار خوب چیست و در هنگام خرید به چه نکاتی باید دقت کرد.
صدادهی مطلوب
بطور کلی منظور از صدادهی مطلوب تولید صدایی شفاف و بدون صداهای اضافی است. باید دقت کنید که در قسمت میانی و پایین دسته صدای گزگز نشنوید. زیرا اگر این صداها با تعویض سیم‌ها یا پرده‌ها تغییر نکند مشکل در دسته تار است. این بدان معنی است که دسته تار دارای تاب و یا کجی است. یکی دیگر از ویژگی های یک تار خوب حجم صدای کافی و متناسب بودن صدای تمام سیم‌ها با یکدیگر است. همچنین توجه کنید که صدای ساز تودماغی و یا خفه نباشد. تار خوب تاری است که هر چه بیشتر مضراب می‌خورد صدای آن خوش‌تر و مطلوب‌تر می‌گردد. البته جنس و شکل مضراب تار نیز در صدادهی تار تاثیر زیادی می‌گذارد.
نقاره و کاسه تار
اندازه و تناسب بین دهانه کاسه و نقاره یکی از مواردی است که در تولید صدای مطلوب در ساز بسیار موثر است. چرا که ارتعاشات از طریق کاسه به نقاره منتقل می‌گردد. قسمت کاسه ساز نباید سنگین باشد زیرا نوازنده را خسته می‌کند و از طرفی امکان شکستن سازهای سنگین زیاد است. از مشخصات یک تار خوب این است که وزن قسمت کاسه و نقاره آن متعادل و برابر با قسمت دسته باشد. بنابراین ساز باید سبک باشد تا نوازنده هنگام نواختن احساس راحتی داشته باشد. برای اینکه وزن مطلوب آن را تشخیص دهید باید با انگشت اشاره و شصت انتهای دسته ساز را بگیرید تا بتوانید متعادل بودن سنگینی دو طرف را حس کنید.
همچنین جنس چوب و تراش کاسه در تولید صدایی با کیفیت در ساز نقش مهمی دارد. غالبا تارهایی که از جنس چوب توت هستند بسیار خوش‌صدا می‌باشند. بهتر است که گره‌های چوب در قسمت کاسه زیاد نباشد تا در صدای آن تاثیر بد نگذارد. سعی کنید سازی را انتخاب کنید که رنگ آن روشن باشد چرا که بعضی از سازها را برای پنهان کردن نواقص بدنه، به رنگ تیره درمی‌آورند.
جنس و شکل خرک تار
جنس خرک و شکل آن از ویژگی‌هایی است که در هنگام خرید تار باید به آن دقت کنید. خرک تار به قدری نقش مهمی در ساختمان تار دارد که به آن لقب قلب تار را می‌دهند. زیرا خرک است که ارتعاش را از سیم به پوست ساز منتقل می‌کند. در صورتی که ارتفاع خرک استاندارد نباشد، فاصله سیم نسبت به دسته زیاد می‌شود و در نتیجه باعث ایجاد صدایی نامطلوب از ساز می‌گردد. بنابراین یکی از مشخصات یک تار خوب جنس و شکل خرک می‌باشد. از نظر جنس، بهترین گزینه شاخ قوچ وحشی است.
جنس پوست
کیفیت و نوع پوست در بم و زیر بودن صدای تار بسیار موثر است. همچنین نحوه انداختن پوست بر روی دهانه امری است که نیاز به مهارت بالایی دارد زیرا در کیفیت صدای تار نقش مهمی بر عهده دارد. امروزه در بازار تارهایی به فروش می‌رسند که از پوست مصنوعی در ساخت آنها استفاده شده است. بدیهی است که صدای پوست مصنوعی نمی‌تواند عملکردی مانند پوست طبیعی داشته باشد. بنابراین اگر به دنبال یک ساز خوش‌صدا می‌گردید باید به کیفیت پوست آن دقت کنید.
کیفیت دسته تار
دسته ساز تار باید طوری ساخته شود که دست نوازنده بتواند به راحتی تا آخرین پرده حرکت کند. در ساز تار نباید دسته کاملا تخت باشد بلکه می‌بایست به حالت گرده ماهی تراشیده شده باشد. اگر دسته تار را تخت بسازند صدای آن گزدار می‌شود. در یک تار مناسب ضخامت دسته از بالا تا پایین آن یکسان می‌باشد. همچنین وقتی به دسته تار نگاه می‌کنید باید کاملا صاف و بدون انحنا باشد. یکی از مهم‌ترین مشخصات یک تار خوب این است که فاصله سیم‌ها تا پوست آن نباید زیاد باشد و به اصطلاح مضراب‌خور ساز کم باشد. در هنگام خرید محل اتصال دسته به بدنه را چک کنید و مطمئن شوید تا در آن ترکی وجود نداشته باشد. همچنین بهتر است دسته از جنس چوب توت یا گردوی تیره باشد.
سرپنجه و گوشی کوک
سرپنجه تار باید کاملا صاف و صیقلی باشد و هیچگونه خوردگی در آن دیده نشود. همچنین گوشی‌ها باید محکم و با کیفیت باشند. زیرا گوشی‌ها را دائما برای کوک کردن ساز می‌چرخانند و اگر کیفیت مطلوبی نداشته باشند زود شل می‌شوند و کوک ساز از تنظیم خارج می‌شود.
پرده‌های تار
اگر اندازه دسته استاندارد باشد پرده‌ها نیز با نت‌های اصلی به خوبی منطبق می‌شوند. پرده‌های تار نباید زیاد باریک و یا ضخیم باشند. پرده‌های ضخیم با گره‌های بزرگ و زمخت دست نوازنده را در هنگام نت‌گیری اذیت می‌کند. یکی یکی پرده‌ها را بگیرید و نت مورد نظر را بنوازید تا از شفافیت صدای آنها مطمئن شوید.
کلام آخر
همانطور که دانستید در انتخاب یک تار مناسب باید به موارد زیادی دقت کنید. کیفیت ساخت و متریالی که بکار گرفته می‌شود در صدادهی و مرغوبیت تار بسیار موثر است. بنابراین ما سعی کردیم در این مقاله مشخصات یک تار خوب را برای شما بیان کنیم تا در هنگام خرید ساز سردرگم نشوید. البته بهتر است از یک متخصص و یا استادی توانا در زمان انتخاب ساز کمک بگیرید. اگر به دنبال اساتید حرفه‌ای و باتجربه در امر آموزش آنلاین تار هستید می‌توانید به وبسایت سه لا چنگ مراجعه کنید.
در این مجموعه برترین مدرسین آموزش تار از سراسر کشور در حال فعالیت در زمینه تدریس آنلاین تار می‌باشند. کافی است در وبسایت ما ثبت‌نام کنید تا به جمع هنرجویان ما بپیوندید. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام در کلاس‌ها می‌توانید با شماره 91015489-021 تماس حاصل نمایید و یا فرم مشاوره رایگان زیر را پر کنید تا در اسرع وقت با شما تماس بگیریم.
جهت مشاوره رایگان و ثبت‌نام در کلاس‌ها فرم زیر 👇 را پر کنید.