8 نکته طلایی در نحوه مراقبت و نگهداری ساز دف
ساز دف نیز مانند هر ساز دیگری باید با اصول خاصی نگهداری شود تا کیفیت صدای آن حفظ گردد. این ساز کوبه‌ای محبوب در دو نوع طلقی و پوستی در بازار موجود می‌باشد. برای مراقبت از هر کدام از آنها باید اصولی را رعایت کنید تا طول عمر مفید ساز طولانی‌تر شود. دف ممکن است از نظر ساختار ساده به نظر برسد اما بسیار حساس و ظریف است. بنابراین در این مقاله به نحوه مراقبت و نگهداری ساز دف و نکات لازم در حفظ کیفیت صدای آن می‌پردازیم.
رطوبت محیط
ساز دف مخصوصا دف‌های پوستی نسبت به رطوبت و دمای محیط بسیار حساس می‌باشند. بنابراین باید آنها را در محیطی با رطوبت متعادل یعنی بین ۴۰ تا ۶۰ درصد نگهداری کنید. اگر رطوبت محیطی که دف را در آن نگه می‌دارید بالا باشد، ممکن است پوست دف شل شود که این خود باعث بم‌تر شدن صدای آن می‌گردد.
همچنین اگر سطح رطوبت محیط خیلی پایین باشد، پوست دف خشک شده و مستعد پاره شدن می‌باشد. در ضمن رطوبت ممکن است باعث تغییر شکل در کمانه دف و ترک خوردن چوب این بخش از ساز شود.
دمای مناسب
دمای محیطی که دف را در آن نگه می‌دارید می‌بایست دمایی متعادل و بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد باشد. در نحوه مراقبت و نگهداری ساز دف باید بدانید که گرمای زیاد باعث شل شدن پوست، افزایش احتمال ترک‌خوردگی و کاهش طول عمر آن می‌شود. همچنین سرمای زیاد باعث سفت و جمع شدن الیاف پوست و آسیب‌پذیری آن می‌گردد.
بنابراین برای مراقبت از دف باید آن را از نور مستقیم خورشید، حرارت بالا مانند بخاری و شومینه، هوای بیش از حد سرد مانند دریچه کولر یا کنار پنجره دور نگه دارید.
نگهداری دف در کاور
گرد و غبار نیز یکی از عواملی است که می‌تواند بر روی کیفیت صدای ساز دف تاثیر منفی بگذارد. بنابراین بهتر است برای مراقبت از دف آن را در کاور نگهداری کنید.
کاور دف همچنین به محافظت از ساز در برابر رطوبت، ضربه و خراش کمک می‌کند. سعی کنید همیشه بعد از نواختن، ساز را در کاور قرار دهید. اگر قرار است ساز را با خود حمل کنید، از کاور ضد ضربه استفاده کنید و مطمئن شوید دف به خوبی داخل آن ثابت شده است.
شستن دست‌ها قبل از نواختن
از آنجایی که عرق یا چربی دست می‌تواند به پوست دف آسیب وارد کند و سطح آن را لکه کند، باید قبل از نواختن ساز دستان خود را بشویید و خشک کنید. بعد از نواختن ساز نیز پوست آن را بررسی کنید و اگر اثر انگشت و چربی بر روی آن مشاهده کردید با یک پارچه نرم و تمیز آن را پاک نمایید.
جلوگیری از تماس مستقیم با آب
در نحوه مراقبت و نگهداری دف باید به این نکته توجه کنید که آب نباید مستقیم به پوست دف برسد، مخصوصا اگر پوست دف طبیعی باشد. زیرا تماس پوست با آب می‌تواند آسیب‌های زیادی به پوست ساز و کیفیت صدای آن وارد کند. چرا که پوست پس از تماس با آب حالت کشسانی خود را از دست می‌دهد و صدای آن تغییر می‌کند. گاهی نیز پوست در اثر ریزش قطرات آب متورم می‌شود و به حالت اولیه خود برنمی‌گردد.
روغن زدن دف‌های پوستی
گاهی برای جلوگیری از خشک شدن پوست دف و افزایش انعطاف‌پذیری آن از روغن استفاده می‌کنند. اگر می‌خواهید از روغن استفاده نمایید، باید احتیاط کنید زیرا استفاده ناردست می‌تواند به پوست آسیب وارد کند. اگر روغن را به درستی پخش نکنید، از روغن نامناسب استفاده کنید و یا بیش از حد روغن بزنید ممکن است باعث تغییر رنگ و ایجاد لکه روی پوست دف شوید.
همچنین ممکن است پوست دف بیش از حد نیاز نرم شود و کیفیت صدای آن پایین بیاید. برای انجام این کار می‌توانید مقدار کمی روغن زیتون را روی یک پارچه نرم بریزید و با حرکات دورانی پارچه را روی پوست دف بمالید. در صورتی که چربی روی پوست باقی ماند آن را با یک پارچه خشک و تمیز پاک کنید. سپس اجازه دهید تا روغن باقیمانده کم‌کم جذب پوست شود. در ضمن مراقب باشید که روغن به قسمت‌های چوبی و فلزی دف برخورد نکند.
گرم کردن دف‌های پوستی
معمولا دف‌نوازان، دف‌های پوستی را قبل از نواختن گرم می‌کنند. با انجام این کار، پوست دف به دمای موردنظر می‌رسد و کشش مناسبی در آن ایجاد می‌شود و صدای بهتری را تولید می‌کند. همچنین در مراقبت و نگهداری ساز دف باید بدانید که گرم کردن دف از آسیب‌هایی مانند ترک‌خوردگی ناشی از کشش ناگهانی جلوگیری می‌کند.
برای اینکه بتوانید گرم کردن دف را به درستی انجام دهید بهتر است ابتدا ساز را با یک پارچه نخی نرم و تمیز بپوشانید. در مرحله بعد آن را با فاصله‌ای در حدود 30 تا 50 سانتیمتر از یک منبع گرمایشی مانند بخاری یا رادیاتور قرار دهید. مراقب باشید تا پوست بیش از حد داغ نشود وگرنه بشدت آسیب خواهد دید. هرچند دقیقه یک بار دف را بچرخانید تا گرما به طور یکنواخت به پوست آن برسد. سپس کف دست خود را به حالت دورانی و به آرامی بر روی پوست دف بکشید تا دما بطور یکنواخت بر روی پوست دف پخش شود.
تمیز کردن ساز دف
تمیز کردن دف یکی از نکات مهم در نحوه مراقبت و نگهداری ساز دف است و تاثیر بسزایی بر کیفیت صدا و دوام این ساز می‌گذارد. چرا که عواملی مانند گرد و غبار، اثر انگشت، لکه چربی و سایر آلودگی‌ها می‌توانند به مرور زمان روی ظاهر و صدای دف تاثیر منفی بگذارند.
برای تمیز کردن گرد و غبار روی پوست دف، بهتر است از یک پارچه نرم و خشک استفاده کنید و با حرکات دورانی و ملایم، ساز خود را تمیز کنید. همچنین می‌توانید از یک فرچه کوچک و نرم برای تمیز کردن گوشه‌ها و منافذ دف و کمانه آن استفاده کنید.
برای پاک کردن لکه چربی، ابتدا باید پارچه را با کمی آب ولرم مرطوب نمایید و سطح پوست را به آرامی تمیز کنید. سپس با یک پارچه خشک رطوبت باقی مانده را بگیرید.
مراقبت از دف طلقی
در ساختمان دف طلقی بجای پوست طبیعی حیوانات از طلق استفاده می‌شود. برای مراقبت از این نوع دف نیز باید تمام نکاتی که در نحوه مراقبت و نگهداری از دف ذکر کردیم را رعایت نمایید اما از آنجایی که پوست آن مصنوعی می‌باشد نسبت به تغییرات دمایی و رطوبت پایداتر است. در واقع نه سرما و رطوبت باعث شل شدن طلق مي‌شود و نه گرما باعث سفت و كشيده شدن آن می‌گردد. بنابراين در محيط هايي كه وجود رطوبت در آن دائمی است استفاده از اين دف مناسب‌تر می‌باشد.
کلام آخر
در این مقاله نکات لازم در نحوه مراقبت و نگهداری ساز دف را ذکر کردیم. برای اینکه کیفیت صدای سازتان حفظ شود و طول عمر آن بالا رود می‌بایست اصول نگهداری دف را رعایت کنید. اگر شما یکی از علاقه‌مندان به ساز دف می‌باشید و به دنبال اساتید حرفه‌ای و مجرب هستید کافی است در وبسایت سه لا چنگ ثبت‌نام کنید و به جمع هنرجویان کلاس آنلاین دف بپیوندید.
در مجموعه ما مدرسین ساز دف از سراسر کشور با سابقه‌ای درخشان در زمینه آموزش آنلاین دف سال‌ها است که در حال فعالیت می‌باشند. تیم ما فرصتی را برای همه علاقه‌مندان به ساز دف در داخل و خارج از کشور فراهم کرده تا بتوانند از طریق آموزش آنلاین با مدرسین ما در ارتباط باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام در کلاس‌ها می‌توانید با شماره 91098925-021 تماس حاصل نمایید و یا فرم مشاوره رایگان زیر را پر کنید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس بگیریم.
جهت مشاوره رایگان و ثبت‌نام در کلاس‌ها فرم زیر 👇 را پر کنید.