راهنمای کامل آموزش نت خوانی سنتور

همانطور که همه ما می‌دانیم اگر بخواهیم زبانی را یاد بگیریم ابتدا باید با الفبای آن آشنا شویم. برای شروع نوازندگی سنتور نیز مرحله نت خوانی یکی از مهم ‌ترین مراحل یادگیری سنتور می‌باشد. ممکن است یادگیری صحیح نت‌ها و جای دقیق آنها بر روی خطوط حامل، هنگام شروع آموزش سنتور برای نوازنگان کمی دشوار باشد. بنابراین ما در این مقاله قصد داریم شما را با آموزش نت خوانی سنتور از صفر تا صد آشنا کنیم تا شما را در درک هر چه بهتر این مرحله یاری دهیم.

اگر می‌خواهید در آینده تبدیل به یک نوازنده حرفه‌ای شوید، باید نت خوانی سنتور را خیلی خوب یاد بگیرید. در واقع با یادگیری نت خوانی شما قادر به درک این ساز خوش‌صدا خواهید شد. درست است که این امر در ابتدا کمی سخت به نظر می‌رسد اما با تلاش و تمرین می‌توانید از این مرحله با موفقیت عبور کنید. حال شاید این سوال برای شما پیش بیاید که نت خوانی سنتور چیست؟ باید در پاسخ به شما بگوییم که منظور از آموزش نت خوانی سنتور، یادگیری علائم و نشانه‌هایی است که توسط آنها می‌توانید صدای نت‌ها، کشش آنها، کلیدها، نحوه مضراب زنی دست‌ها و… را تشخیص دهید.

آشنایی با اصطلاحات اولیه نت خوانی سنتور

اگر در مرحله شروع نوازندگی و آموزش نت خوانی هستید، ابتدا باید با اصطلاحات اولیه آن آشنا شوید. در ادامه به بررسی کامل این کلمات پرکاربرد در نت خوانی می‌پردازیم.

خط حامل

منظور از خطوط حامل 5 خط موازی و مساوی است که نت‌ها را بین یا روی آنها می‌نویسند. با نوشتن نت‌های سنتور روی خطوط حامل می‌توانیم بفهمیم چه نتی را باید اجرا کنیم. در واقع جایگاه نت‌ها بر روی خطوط حامل است که به آنها اسم و شخصیت می‌دهد. خطوط حامل را از پایین به بالا می‌شمارند و نت‌های سنتور را از چپ به راست در بین و روی خطوط می‌نویسند.

نت 

اصطلاح پرکاربرد بعدی واژه نت می‌باشد. یادگیری علائم مربوط به شناسایی نت‌ها، جزء ضروری‌ترین مراحل آموزش نت خوانی سنتور می‌باشد. چرا که بدون یادگیری آن قادر به اجرای قطعات موسیقی نمی‌باشید. نت‌ها در واقع همان الفبای موسیقی هستند و جای آنها بین یا روی خطوط حامل می‌باشد. برای یادگیری بهتر، می‌توانید آنها را بر روی کاغذ بنویسید و با تمرین و تکرار نت‌ها را کاملا حفظ کنید.

نت‌های موسیقی شامل هفت نت اصلی است که نام آنها به ترتیب دو، ر، می، فا، سل، لا و سی می‌باشد. در سنتور این 7 نت، 21 بار و در 3 پوزیسیون نواخته می‌شوند. البته لازم به ذکر است که نت‌های فا و می در سنتور هر کدام 4 بار تکرار شده‌اند. فرکانس نت‌ها با یکدیگر متفاوت است و هر چه در خطوط حامل بالاتر می‌رویم صدای نت‌ها زیرتر می‌شود. نت‌های موسیقی را با حروف انگلیسی نیز نام‌گذاری می‌کنند و لازم است که آنها را با این حروف نیز بشناسید. در نام‌گذاری انگلیسی نت‌ها را با حروف زیر نشان می‌دهند:

دو”C”، ر “D”، می “E”، فا “F”، سل “G”، لا “A”، سی  “B”

برای نحوه نام‌گذاری نت‌ها بر روی سنتور از خرک پایین شروع کرده و سیم‌های اولین خرک را برای نت “می” تنظیم می‌کنیم. به ترتیب نت‌های فا، سل، لا، سی، دو، ر، می و فا در آخرین خرک بر روی سیم‌ها تنظیم می‌شوند. این نام‌گذاری در هر سه پوزیسیون سنتور یکسان می‌باشد.

کلید

اصطلاح بعدی که در آموزش نت خوانی سنتور باید با آن آشنا شوید کلید است. در واقع کلید است که در شناسایی نام نت‌ها بر روی خطوط حامل به ما کمک می‌کند. کلید علامتی است که در ابتدای خطوط حامل نوشته می‌شود و به طور قراردادی نام نت‌ها را روی خطوط مشخص می‌کند. در موسیقی کلیدها را با نام‌های کلید دو، سل و فا به کار می‌برند. اما کلیدی که در سنتور از آن استفاده می‌کنیم کلید سل است. در کلید سل، نتی که بر روی خط دوم نوشته می‌شود نت سل است. به این ترتیب نت سل به عنوان نت مبدا در این کلید، برای یافتن نت‌های بعدی و قبلی خودش بصورت راهنما عمل می‌کند.

سرکلید

سرکلید علائمی هستند که بعد از کلید سل و بین یا بر روی خطوط حامل نوشته می‌شوند. این علائم که به آنها علائم عرضی یا تغییر‌دهنده نیز می‌گویند شامل بمل (♭)، دیز (♯)، بکار (♮)، کرن و سری است. علائم سرکلید تعیین‌کننده کوک ساز سنتور می‌باشند. این بدان معنی است که شما از روی این علائم دستگاه مربوط به قطعه را متوجه می‌شوید. هدف از نوشتن سرکلید آسان‌تر کردن نت خوانی و حداقل استفاده از علائم تغییر‌دهنده در طول قطعه می‌باشد. این علائم در طول قطعه ثابت است مگر اینکه در مواردی در قطعه و درکنار نت علامت بکار و یا علامت دیگری گذاشته شود.

شکل و کشش نت‌ها

از دیگر پارامترهایی است که در آموزش نت خوانی سنتور بسیار حائز اهمیت می‌باشد، شکل نت‌ها و کشش آنها است. شکل نت‌ها به شما نشان می‌دهد که کشش آنها از لحاظ زمانی نسبت به یکدیگر چقدر است. در یک قطعه موسیقی همه نت‌ها به یک اندازه کشیده نمی‌شوند وگرنه زیبایی آهنگ از بین خواهد رفت. طولانی‌ترین نت موسیقی، نت گرد است و ارزش زمانی بقیه نت‌ها بر اساس آن در نظر گرفته می‌شود. ارزش زمانی نت‌ها با توجه به سرعت قطعه کم و زیاد می‌شود اما سرعت آنها نسبت به یکدیگر همیشه ثابت است. برای درک بهتر به شکل زیر توجه کنید.

میزان

قطعات موسیقی از نظر زمانی به قسمت‌های مساوی تقسیم می‌شوند که به هر یک از این بخش‌ها میزان و به خطوطی که بصورت عمودی آنها را از هم جدا می‌کند خط میزان گفته می‌شود. نقش خط میزان نظم دادن به قطعات موسیقی می‌باشد. در یک قطعه موسیقی ارزش زمانی میزان‌ها با یکدیگر برابر است.

کسر میزان

کسر میزان که در ابتدای خطوط حامل و بعد از کلید نوشته می‌شود، نشان‌دهنده نوع و تعداد نت‌ها در هر میزان است. عدد بالای کسر میزان تعداد نت‌ها و عدد پایین آن نوع نت را نشان می‌دهد. مثلا کسر میزان  به معنی این است که در هر میزان دو نت سیاه نوشته می‌شود. حال هر کدام از این نت‌های سیاه می‌توانند به نت‌های کوچکتر از نظر زمانی در میزان تقسیم شوند، اما در هر میزان مجموع ارزش زمانی نت‌ها برابر با دو نت سیاه می‌باشد.

سرعت قطعه یا تمپو

سرعت نواختن هر قطعه در بالای خطوط حامل آن نوشته می‌شود. میزان کشش هر نت بر حسب ثانیه را با پارامتر تمپو مشخص می‌کنند و  این عدد برای هر قطعه متفاوت است. بهتر است برای تعیین و تمرین سرعت نواختن نت‌ها، از مترونوم استفاده کنید.

مضراب‌های چپ و راست

یکی دیگر از علائمی که در آموزش نت خوانی سنتور باید به آن دقت کنید، علائم مربوط به انتخاب دست برای ضربه زدن با مضراب است. برای نواختن سنتور با هر دو دست مضراب‌زنی می‌شود. در نحوه آموزش نت خوانی سنتور برای اینکه مشخص شود هر نت با کدام دست باید نواخته شود از علائمی استفاده می‌شود که در شکل زیر نشان داده شده است.

کلام آخر

در این مقاله ما سعی کردیم شما را با آموزش نت خوانی سنتور آشنا کنیم. اما باید بدانید که یادگیری نت خوانی سنتور و تسلط به آن نیازمند تمرین روزانه و تلاش است. از طرفی وجود یک استاد باتجربه می‌تواند به شما در یادگیری اصولی نت خوانی بسیار کمک‌کننده باشد. بنابراین می‌توانید با عضویت در وبسایت سه لا چنگ به جامعه هنرجوهای آنلاین سنتور بپیوندید. در وبسایت سه لا چنگ بهترین و باتجربه‌ترین اساتید از سراسر کشور حضور دارند تا تجربه شیرینی از آموزش سنتور آنلاین را برای شما به ارمغان آورند. اگر شما نیز علاقه‌مند به آموزش سنتور آنلاین هستید به وبسایت ما مراجعه کنید و با حرفه‌ای‌ترین اساتید سنتور در ارتباط باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام در کلاس‌ها می‌توانید با شماره 91098925-021 تماس حاصل نمایید و یا فرم مشاوره رایگان زیر را پر کنید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس بگیریم.

جهت مشاوره رایگان و ثبت‌نام در کلاس‌ها فرم زیر را پر کنید.