زندگی نامه و آثار برتر یوهان سباستیان باخ | Bach
زندگینامه و منتخب آثار یوهان سباستین باخ
یوهان سباستیان باخ کیست؟
یوهان سباستیان باخ (Johann Sebastian Bach) یکی از بزرگترین آهنگسازان و موسیقیدانان تاریخ است که در اواخر دوران باروک میزیست. او در ۳۱ مارس ۱۶۸۵ در شهر آیزناخ آلمان متولد شد و به عنوان برجستهترین عضو خاندان بزرگ موسیقایی باخ شناخته میشود.
باخ ارگنوازی چیرهدست، آهنگسازی خلاق و هنرمندی الهامبخش بود که معاصرانش از مهارت بینظیر او در نوازندگی ارگ شگفتزده میشدند. او با بررسی و ترکیب سنتهای ملی و سبکهای پیشینیان، غنای تازهای به موسیقی باروک بخشید و پلیفونی (چندصدایی) را به اوج رساند.
امروز از باخ – یا همان “باخ پدر” – به عنوان یکی از الهامبخشترین آهنگسازان یاد میشود. آثار او نه تنها در زمان خود ستوده شد، بلکه همچنان جزو اصلیترین رپرتوار نوازندگان در سراسر جهان است و نسلهای پیاپی را به تحسین وامیدارد.
سالهای کودکی و نوجوانی باخ
یوهان سباستیان باخ Johann Sebastian Bach، آهنگساز ، موسیقیدان و نوازنده آلمانی اواخر دوره باروک بود. از تبار و خاندانی بزرگ و تاثیر گذار در موسیقی که دست کم 12 نوازنده و آهنگساز توانا را تربیت کرده بودند.
تحصیل در مدرسه معتبر سنت میکاییل در شهر لونه برگ که نزدیک به هامبورگ، بزرگترین شهر آلمان بود؛ و رفت و آمد های باخ در این میان و دیدار ها و حضور وی در میان فضای رو به رشد موسیقی این دوره، زمینه ای برای تجربیات کارآمد و شکل گیری شخصیت موسیقایی وی شده بود.
یوهان سباستیان باخ از خانوادهای برخاست که نسلها در موسیقی فعال بودند و به هنر خود افتخار میکردند. یوهان سباستیان باخ یکی از اعضای تبار شگفتآور موسیقایی آن عصر بود. در زمانی بیش از ۲۰۰ سال، خاندان باخ توانست دوازده نوازنده و آهنگساز شایسته و توانا را تربیت نماید؛ و گفته میشود که در این خاندان بیش از ۵۲ منصب موسیقایی وجود داشتهاست. (ویکی پدیا)
او در سال 1735 شجرهنامهای به نام «شجرهی خاندان موسیقی باخ» نوشت و ریشهی موسیقایی خود را به «وایت باخ» میرساند؛ نانوایی معتقد به آیین لوتری که به دلیل باورهای مذهبی از مجارستان تبعید شد و در آسیاب همواره با ساز لوت خود موسیقی مینواخت. این عشق به موسیقی سرآغاز سنتی شد که بعدها در خانواده باخ ادامه یافت. پس از او نیز فرزندانش، از جمله ویلهلم فریدمن و کارل فیلیپ امانوئل، راه آهنگسازی را ادامه دادند.
باخ کوچکترین فرزند یوهان آمبروسیوس و الیزابت لامرهرت بود. او تحصیل را در مدرسهی سنمایکل در لونبرگ آغاز کرد و علاوه بر آموزشهای دینی، به موسیقی نیز علاقهمند شد. ایمان لوتریاش تأثیر عمیقی بر زندگی و هنر او گذاشت و باوری در او شکل گرفت که موسیقی باید در خدمت جلال خداوند و آرامش روح باشد.
او نواختن ویولن را از پدرش آموخت، اما در کودکی یتیم شد و تحت سرپرستی برادر بزرگترش، یوهان کریستوف، قرار گرفت؛ کسی که خود نوازنده ارگ و شاگرد یوهان پَخل بود. در این دوره، باخ نخستین آموزشهای جدی در ارگ را تجربه کرد. او همچنین صدای سوپرانو داشت و در نوجوانی در گروه کر مدرسه سنمایکل آواز میخواند، هرچند با تغییر صدا مجبور به ترک گروه شد و بیشتر به ویولن و هارپسیکورد پرداخت.
سالهای اقامت در لونبرگ برای او سرنوشت ساز بود. باخ جوان مشتاقانه به موسیقی نوگرای فرانسوی گوش میداد و حتی برای شنیدن اجراهای یوهان آدام راینکن در هامبورگ سفر کرد. در بازگشت به تورینگن، در سال 1703 نخست به عنوان ارگنواز کلیسای جورجن مشغول به کار شد و سپس به عضویت یک ارکستر درآمد؛ تجربهای که آغاز مسیر حرفهای او در دنیای موسیقی بود.
آغاز کار باخ در آرنشتات
باخ در ۱۸سالگی به عنوان نوازنده هارپسیکورد در کلیسای تازه ساز آرنشتات مشغول به کار شد. وظیفهاش تصنیف موسیقی مذهبی و آموزش بود، اما روحیهی مستقل و گاه تندخو باعث شد چندان محبوب شاگردانش نباشد؛ حتی گفتهاند یکی از شاگردانش روزی به او حمله کرد.
در سالهای نخست، استفاده باخ از هارمونیهای غیرمعمول و ملودیهای آزادانه، اعتراض کلیسا را برانگیخت. او را متهم میکردند که شنوندگان را دچار سردرگمی میکند و جماعت نمیتوانند همراه آواز بخوانند. با این حال، همین نوآوریها نشانگر خلاقیت و جسارت او در موسیقی بود.
در اکتبر 1705، باخ برای دیدن و شنیدن دیتریش بوکستهوده، آهنگساز برجستهی آلمان شمالی، پیاده راهی لوبک شد. این سفر ۳۰۰ مایلی سه ماه به طول انجامید و تجربهای سرنوشتساز بود، چرا که تأثیر عمیقی از سبک باروک شمالی بر او گذاشت.
هرچند غیبت طولانی و رفتار گاه متکبرانهاش، از جمله درگیری لفظی با یک نوازنده فاگوت، کارفرمایش را به شکایت واداشت، اما مهارت استثنایی او چنان ارزشمند بود که همچنان در سمت خود باقی ماند. در این دوره، باخ با سنتهای موسیقایی تورینگن، سبکهای رسمی جنوب آلمان و موسیقی پرزرق و برق شمال آشنا شد و توانست آنها را با یکدیگر تلفیق کند. این ترکیب نو، پایه شکلگیری زبان شخصی او در موسیقی شد.
سالهای زندگی باخ در مولهاوزن
در ژوئن 1707 باخ از آرنشتات به مولهاوزن رفت و اندکی بعد، در 17 اکتبر، با دختر عمویش ماریا باربارا ازدواج کرد. این دوره برای او نسبتا آرام و پربار بود. در ۷ ژوئیه ۱۷۲۰ زمانی که باخ به همراه شاهزاده لئوپولد در سفر بود، واقعه اسفباری رخداد؛ همسر باخ، ماریا باربارا، به طور ناگهانی درگذشت. سال بعد، وی با آنا ماگدالنا ویلکه، خواننده سوپرانوی جوان و بسیار مستعد که در دربار کوتن آواز میخواند، آشنا شد. ایشان در ۳ دسامبر ۱۷۲۱، با وجود اختلاف سنّی موجود – آنا ۱۷ سال از باخ جوانتر بود – ازدواج کردند و به نظر میرسد که ازدواج شادی داشتهاند. فرزندان باخ از این ازدواج 13 نفر بود.
در مولهاوزن چندین کانتات مذهبی نوشت که کاملاً بر اساس متون کتاب مقدس بودند و هنوز نشانی از تأثیر اپرای ایتالیایی در آنها دیده نمیشد. در همین زمان آثاری برجسته همچون توکاتا و فوگ در رِ مینور (BWV 565)، پرلود و فوگ در دو ماژور (BWV 532) و پاساکالیا در دو مینور را تصنیف کرد.
یکی از نقاط عطف این دوران، اجرای کانتات شماره 71 با عنوان «خداوند پادشاه من است» بود که در فوریه 1708 با هزینه شورای شهر چاپ و منتشر شدگ این اثر نخستین اثر چاپ شده باخ بود. او در این سالها تلاش بسیاری برای گسترش کتابخانه گروه کر و تشویق مردم روستاهای اطراف به موسیقی انجام داد. این فعالیتها حتی کارفرمایان را به بازسازی ارگهای شهر علاقهمند کرد.
با وجود این موفقیتها، باخ در ژوئن 1708 استعفای خود را تقدیم کرد. علت دقیق آن روشن نیست، اما به نظر میرسد دستمزد پایین و نیز اختلاف با کشیش «فروهنه» که چندان با موسیقی میانهای نداشت، از عوامل اصلی بودند. در مقابل، باخ رابطهی نزدیکی با کشیش «ایلمار» داشت و حتی برای او لیبرتو نوشت.
پس از پذیرش استعفا، باخ به وایمار نقل مکان کرد، اما همچنان پیگیر پروژهی بازسازی ارگ مولهاوزن ماند و این طرح سرانجام در 31 اکتبر 1709 به پایان رسید.
زندگی باخ در وایمار و تأثیرپذیری از موسیقی ایتالیایی
باخ پس از ورود به وایمار در مقام ارگنواز دربار و عضو ارکستر مشغول به کار شد. به تشویق دوک ویلهلم ارنست، در سالهای نخست بیشتر بر ارگ تمرکز داشت. او در فوریهی 1713 طی یک جشن درباری، نخستین کانتات غیرمذهبی خود با عنوان «Was mir behagt» (کانتات شکار) را اجرا کرد. همان سال، پیشنهاد جانشینی ویلهلم زاخو را دریافت کرد، اما با افزایش حقوق از سوی دوک، در وایمار ماند و در مارس 1714 به عنوان کنسرت مایستر منصوب شد؛ جایگاهی که او را موظف میکرد هر ماه یک کانتات جدید بنویسد.
در این دوران باخ رابطه نزدیکی با پسر عمویش یوهان گوتفرید والتر، فرهنگنویس و آهنگساز برجسته، برقرار کرد. همچنین به برادرزادههای دوک، از جمله یوهان ارنست، موسیقی میآموخت. یوهان ارنست که به سبک ایتالیایی علاقهمند بود، کنسرتوهایی در این سبک نوشت و باخ برخی از آنها را برای ارگ تنظیم کرد. مرگ زودهنگام او در 1715، باخ را از همکاری با یک استعداد جوان محروم ساخت.
میان سالهای 1708 تا 1714 آثار مستند زیادی از باخ باقی نمانده، اما شواهد نشان میدهد که سبک او در این دوره دگرگون شد. تأثیر موسیقی ایتالیایی، به ویژه ویوالدی، تلمان و آلبینونی، در کانتاتهای او کاملاً مشهود است. این تغییرات در آثار مهمی مانند کانتاتهای شماره 182، 199 و 61 (1714)، همچنین 31 و 161 (1715) و کانتاتهای 70 و 147 (1716) بازتاب یافتهاند؛ آثاری که تلفیقی از سنت آلمانی و روح پرشور موسیقی ایتالیایی را به نمایش میگذارند.
باخ از فرمهای موسیقی ایتالیایی، مانند ریتورنلو و داکاپو استقبال میکرد. این فرمها امکان خلق قطعات منسجم و بزرگتر، شامل مجموعهای از آریاها، کنسرتوها و حتی آثار گروه کر را فراهم میکردند و در توسعه سبک موسیقی او تأثیر عمیقی داشتند.
سکونت باخ در کوتن
باخ در کوتن به عنوان رهبر ارکستر و موسیقیدان دربار فعالیت میکرد و در ۳ دسامبر 1721 بود که با آنا ماگدالنا ویلکن ازدواج کرد. این دوران، احتمالاً شادترین سالهای زندگی او بود و آزادی عمل زیادی داشت.
در کوتن آثار مهمی خلق شد: پارتیتای ر مینور برای ویولن، شش سویت برای ویولنسل بدون همراهی و کنسرتوهای براندنبورگ. او همچنین اعتدال کوک را بنیان گذاشت و مجموعهی Well-Tempered Clavier را نوشت که شامل تمام تنالیتهها است.
پس از تغییر شرایط دربار و مرگ یوهان کوهناو، باخ در ۱۳ آوریل 1723 کوتن را ترک و به لایپزیگ نقل مکان کرد.
لایپزیگ و مجموعه کانتاتها
اولین اجرای رسمی باخ در لایپزیگ در ۳۰ می 1723 انجام شد و با کانتات شماره 71 (Die elenden sollen essen) پایان یافت. در نیمه اول 1724، او نوشتن St. John Passion را آغاز کرد و در همان سال ۶۲ کانتات را به پایان رساند که ۳۹ اثر آن رویکردی نو داشت.
در سال 1724، باخ مجموعهای از ۵۲ کانتات کرال را آغاز کرد. برخلاف تصور پیشین که این آثار در یک دوره ۹ ساله نوشته شده بودند، تحقیقات نشان میدهد هر کانتات تقریباً در یک هفته ساخته شده است. این امر سرعت و بینش بالای باخ در خلق موسیقی را نشان میدهد و اهمیت نوآوری و ابداع مستمر در آثارش را برجسته میکند.
واپسین سالهای زندگی و مرگ باخ
هرچند او در اواخر عمر نیز حتی در شرایطی که بیناییش به دلیل آب مروارید بشدت صدمه دیده بود، دست از عشق بیهمتای خود نمیکشید. زمانی که در نهایت چشمان او کاملا نابینا شد، آخرین اثر خود را تحت عنوان پرلود کوراله (پیش درآمد آواز) که برای ارگ بود در بستر مرگ به پسر خواندهاش آلتنیکول دیکته کرد. زمانی که نت های آخرین میزان این اثر (اکنون در بارگهت حاضر می شوم) پایان اجرای هنر فوگ، شمارش معکوس شوند و به هریک از نتها حروف لاتین داده شود کلمه bach نمایان میشود.
همین سال، مرگ او باعث شد The Art of Fugue ناتمام بماند. باخ در ۲۸ ژوئیه 1750 در لایپزیگ درگذشت و اثر ناتمامش در 1751 منتشر شد.
پس از مرگ باخ، همسرش آنا ماگدالنا روزگار سختی داشت. تنها پسرش کارل فیلیپ امانوئل از طریق مکاتبه، کمک مالی به او میکرد. آنا ماگدالنا سرانجام در ۲۷ فوریه 1760 در فقر درگذشت و مراسم خاکسپاری او نیز بسیار ساده برگزار شد.
علت مرگ باخ به طور دقیق مشخص نیست، اما بر اساس گزارشهای تاریخی، او در سالهای پایانی عمرش دچار مشکلات شدید بینایی شد و برای درمان، دو بار تحت عمل جراحی چشم قرار گرفت. این عملها نه تنها بهبود بخش نبودند، بلکه وضعیت جسمانی او را وخیمتر کردند. پس از این جراحیها، باخ به عفونت شدید و سپس سکته مغزی مبتلا شد. در نهایت، پژوهشگران بر این باورند که عوارض ناشی از جراحیهای ناموفق، همراه با سکته مغزی و نارسایی قلبی، علت اصلی مرگ او بوده است.
موسیقی باخ چیست
در میان گستره موسیقی که باخ در آن تاثیرگذار بوده موسیقی ارکسترال او جایگاه بینظیری پیدا کرده است. اقامت او در شهر وایمار، نقطه و زمان درخششی در تصنیفِ آثار ارکستری و آثاری برای ساز های کلاویهای و همچنین نواختن ارگ و تصنیف قطعاتی برای آن بود.
باخ با انتخاب 2 فضای با کنتراست بیشتر ( C و A ) از 7 فضای موجود در آن زمان پیچیدگی های مودالیته را ساده تر کرد.
تونالیته باخ به نوعی، گذاری از مودالیته و دایره پنجم فیثاغورث بود.
به اوج رساندن و غنی کردن دانش هارمونی به واسطه کنترپوان و ترکیبی عالی از حفظ ساختار هارمونی و ارائه بخشهای مستقل و کنترپوانتیک، در آثار خود، باخ را به الگویی بیهمتا در این مورد تبدیل کرد.
(باخ . نیا و طلایه دار هارمونی است) Ludwing van Beethoven .
آثار باخ با نمایه (BWV) bach werke verzeichnis مشخص می شود که بر اساس نوع آثار تقسیمبندی شدهاند نه زمان آنها.
هرچند شهرت باخ بعد از مرگ کمی افول کرد، اما ارزش واقعی آثارِ او بعدها مشخص شد. ستایش باخ توسط بسیاری از آهنگسازان و نوازندگان، ارزش گذار این اهمیت است. از بزرگترینِ این ستایشگران میتوان به موتزارت، بتهوون و شوپن اشاره کرد.
بیشتر تلاشهای فلیکس مندلسون برای شناساندن و نشان دادن اهمیت آثار باخ در این روند قابل توجه است. در اجرایی که فلیکس در سال1829 در برلین از اثر پاسیون به روایت متای قدیس (1727)، شاهکار موسیقی مقدس کلاسیک. داشت. هگل که در میان شنوندگان بود بعدها در ستایش باخ چنین میگوید ( باشکوه ، یک پروتستان واقعی، قوی و می توان گفت نابغهای فرزانه که تنها به تازگی قدردانی از ارزش واقعی او را بازآموختهایم).
در سال 1977 و در پی تصمیم ناسا برای ارسال سفینه وویجر به فضا و احتمال ارتباط موجودات فرازمینی در آینده، برنامه ای برای قرار دادن دیسک طلایی و مجموعه ای از هنر و دستاوردهای نوع بشر در آن طراحی شد. در کنار آثار مختلف، منتخب آثار یوهان سباستین باخ به عنوان نمونه ای شگفتآور از ترکیب هنر و احساس انسانی و منطق، ریاضی و چهارچوب نظمی زیبا در موسیقی، که انسان میتواند با افتخار برای معرفی نوع خود به تمدن های احتمالی دیگر ارائه دهد، قرار داده شد. از نظر ناسا موسیقی باخ و به طور کلی دوره باروک به دلیل برخورداری از احساس، نظم و تحلیل ریاضی، برای موجودات فرازمینی قابل درک و مناسب هستند.
قطعه های موسیقی یوهان سباستیان باخ
یوهان سباستیان باخ، آهنگساز بزرگ دوره باروک، با آثار جاودانه خود جهان موسیقی را غنی کرده است. آثار باخ شامل قطعاتی برای ارگ، ویولن، ویولنسل، ارکستر و گروه کر است که هر یک جلوهای از خلاقیت، عمق احساسی و نوآوری او را نشان میدهند. از کنسرتوهای براندنبورگ تا مجموعههای پرلود و فوگ در Well-Tempered Clavier و سویتهای ویولنسل، هر قطعه بیانگر ذهن هنرمندانه و تسلط باخ بر فرم و هارمونی است. در میان آثار مذهبی ، شکنجه مسیح اثر باخ (St. John Passion) نمونهای برجسته از توانایی او در ترکیب موسیقی و روایت دینی است که هنوز الهامبخش هنرمندان و شنوندگان در سراسر جهان است.
برای کسب اطلاع از شهریه کلاس موسیقی ۱۴۰۴ و ثبتنام میتوانید با شماره 91098925-021 تماس حاصل نمایید و یا فرم مشاوره رایگان زیر را پر کنید تا در کوتاهترین زمان ممکن با شما تماس بگیریم.
جهت مشاوره رایگان و ثبتنام در کلاسها فرم زیر 👇 را پر کنید.
آثار او در سفینه وویجر:
آثار باخ :
- ۱ تا ۲۲۴ برای کانتاتها
- ۲۲۵ تا ۲۴۹ برای آثار آوازیِبزرگ،
- ۲۵۰ تا ۵۲۴ برای کورالههاو آوازهای مقدس،
- ۵۲۵ تا ۷۷۱ برای آثار ارگ،
- ۷۷۲ تا ۹۹۴ برای آثار سازهای کلاویهای.
- ۹۹۵ تا ۱۰۰۰ برای تصنیفات ساز لوت،
- ۱۰۰۱ تا ۱۰۴۰ برای آثار موسیقی مجلسی،
- ۱۰۴۱ تا ۱۰۷۱ برای موسیقی ارکستری،
- ۱۰۷۲ تا ۱۰۸۰ برای کاننهاو فوگها.